Atopowe zapalenie skóry – poznaj przyczyny, objawy i profilaktykę

Świąd i zmiany skórne to jedne z głównych objawów popularnej choroby skóry, jaką jest AZS. Mimo iż schorzenie to rozwija się głównie we wczesnym dzieciństwie, cierpią na nie też dorośli. Obok problemów natury estetycznej, pojawiają się także kolejne. AZS to choroba mająca wpływ na cały organizm, bardzo często prowadząca do obniżenia jakości życia pacjenta oraz jego izolacji.

Atopowe zapalenie skóry – przyczyny choroby

AZS, czyli atopowe zapalenie skóry, to jedna z najczęstszych chorób dermatologicznych. Schorzenie to jest niekiedy określane mianem wyprysku atopowego, co dobrze oddaje jego obraz kliniczny. AZS to choroba zapalna skóry, ściśle powiązana z jej reakcją na dany alergen. Choć na co dzień nie poświęca się skórze zbyt wiele uwagi, ma ona niezwykle ważną funkcję. To właśnie skóra chroni organizm przed drobnoustrojami, alergenami i jeśli jej mechanizmy obronne zawodzą, pojawiają się problemy natury dermatologicznej.

Co może być przyczyną atopowego zapalenia skóry? Każdego dnia organizm człowieka jest narażony na kontakt z szeregiem alergenów. Spaliny, dym tytoniowy, smog, sierść zwierząt. Nawet jeśli skóra danej osoby ma sprawnie działającą barierę ochronną, niektórzy pacjenci reagują na konkretny alergen uczuleniem. Biorąc to pod uwagę i analizując atopowe zapalenie skóry, przyczyny rozwoju choroby obejmują zatem także czynniki genetyczne, środowiskowe oraz zaburzenia pracy układu immunologicznego.

Jak wygląda atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry to choroba, której przebieg, rodzaj i umiejscowienie zmian skórnych zależy od wieku pacjenta oraz tego, z jak mocną reakcją organizmu i stanem zapalnym mamy do czynienia. Skupiając się na ogólnej liście dolegliwości, atopowe zapalenie skóry objawy ma dość charakterystyczne. Są to oczywiście świąd skóry i rumieniowe ogniska, którym mogą towarzyszyć grudki, pęcherzyki. Więcej szczegółów na ten temat dostarcza podział AZS ze względu na obraz kliniczny choroby. Jak już zostało wspomniane, rozwija się ona raczej we wczesnym dzieciństwie, do ok. 1 roku życia, jednak pierwsze objawy AZS pojawiają się nie wcześniej niż w 2-6. miesiącu po narodzeniu.

Pierwszą fazę AZS określa się mianem niemowlęcej. Trwa ona do ok. 2. roku życia. Zmiany skórne w postaci rumienia, grudek i pęcherzyków obejmują przede wszystkim twarz, głowę, tułów oraz kończyny. Faza dziecięca przypada między 3 a 11. rokiem życia młodego pacjenta. W tym czasie zmiany są zlokalizowane głównie w zgięciach łokciowych i podkolanowych, mogą być także widoczne na nadgarstkach. Atopowe zapalenie skóry u dorosłych i starszych dzieci to choroba, która ma różny stopień nasilenia. U niektórych osób zmiany obejmują dłonie, skóra może być pogrubiona, a jej naturalne bruzdy się pogłębiają. W najostrzejszej odmianie choroby, zmiany skórne pokrywają całe ciało (erytrodermia).

Co ciekawe, w atopowym zapaleniu skóry objawy mogą być dość zaskakujące, jak np. powracające zapalenie spojówek. Z kolei u wielu pacjentów z AZS można zaobserwować zwiększony poziom przeciwciał IgE we krwi. Ta choroba wiąże się także z tzw. białym dermografizmem. Występuje ono w chwili zadrapania skóry. U osób zdrowych okolice uszkodzenia naskórka od razu są zaczerwienione. U pacjentów z AZS skóra reaguje zblednięciem.

Przebieg choroby

Atopowe zapalenie skóry u dziecka, zwłaszcza w wieku niemowlęcym, wiąże się z dużym dyskomfortem u małego pacjenta. Świąd skóry powoduje niepokój i rozdrażnienie, wpływając na sen czy karmienie dziecka. Drapanie skóry może z kolei prowadzić do przerwania ciągłości naskórka i tworzenia się bolących ranek. Bez względu na to, czy omawia się AZS u dziecka, czy też atopowe zapalenie skóry u dorosłego, warto pamiętać, że niektóre czynniki mogą zaostrzać przebieg choroby. Do tego grona zalicza się przede wszystkim stres, jak i kontakt skóry z drażniącymi ją materiałami lub składnikami kosmetyków. Mowa tutaj o ubraniach wełnianych, produktach myjących czy pielęgnujących z perfumami, alkoholem w składzie. Skóra z AZS to skóra sucha, skłonna do podrażnień i do nawracających zakażeń bakteryjnych. Unikanie czynników drażniących jest niezwykle ważnym elementem leczenia pacjenta.

Jak leczyć atopowe zapalenie skóry?

Leczenie AZS opiera się w głównej mierze na właściwej pielęgnacji skóry. Kluczowe jest jej odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie, w czym niezwykle pomocne są emolienty. Kosmetyki do mycia, wcierania, przeznaczone do skóry z atopowym zapaleniem, to także idealna profilaktyka w przypadku osób o skórze suchej i wyjątkowo wrażliwej. To, jak leczy się atopowe zapalenie skóry, jest kwestią indywidualną. W przypadku choroby o umiarkowanej sile, pielęgnacja i produkty stosowane miejscowo zwykle wystarczają. W trudniejszym przebiegu schorzenia chory otrzymuje także leki doustne, lekarz może zlecić fototerapię, immunoterapię. Spore nadzieje w leczeniu AZS dają również leki biologiczne.

Jeśli chodzi o atopowe zapalenie skóry, leczenie odpowiednimi produktami pielęgnacyjnymi musi być kontynuowane także po ustaniu objawów choroby. AZS ma charakter nawracający, może dać o sobie znać nawet po kilku latach po zakończeniu terapii lekami. Mówiąc o działaniach profilaktycznych w gronie najmłodszych, lekarze zalecają karmienie piersią niemowląt oraz dbanie o dietę karmiących matek.

AZS to choroba często występująca z innymi dolegliwościami związanymi z reakcją organizmu na alergeny. Mowa o astmie, alergiach pokarmowych, alergicznym nieżycie nosa. Zmiany skórne wpływają także na samoocenę pacjenta, bywając powodem jego izolacji, a nawet i depresji. Im szybciej zostanie zdiagnozowana choroba, tym lepsze efekty może przynieść leczenie.

W ramach oferty Premium Medical opiekę nad naszymi pacjentami z AZS obejmuje najlepszy dermatolog w Warszawie. W przypadku najmłodszych pacjentów wizytę przeprowadza dziecięcy dermatolog. W celu umówienia konsultacji zapraszamy do kontaktu osobistego, telefonicznego lub online.

Bibliografia:

1. Dr hab. Dorota Jenerowicz, dr hab. Adriana Polańska, Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci i niemowląt: przyczyny, objawy i leczenie, mp.pl, data dost. 20.11.2022r.
2. Jak wygląda życie z atopowym zapaleniem skóry w Polsce? Wyniki raportu na temat sytuacji pacjentów z AZS,swiatmedycyny.pl, data dost. 20.11.2022r.

3. Atopowe zapalenie skóry: jak można je nowocześnie leczyć?, pulsmedycyny.pl, data dost. 20.11.2022r.