Nowotwory złośliwe skóry – co musisz wiedzieć?

Pamiętasz datę ostatniego samobadania skóry? Większość osób odpowie na to pytanie przecząco. Jeśli jesteś w tym gronie, koniecznie przeczytaj ten artykuł do końca. Nowotwór skóry może dotknąć każdego – bez względu na wiek czy rasę. Co więcej, jednym z czynników zwiększających ryzyko jego wystąpienia są… poparzenia słoneczne odniesione w dzieciństwie.

Jak dbasz o swoją skórę?

Skóra to największy organ człowieka. Można z niej wiele wyczytać. Blizny, zmarszczki czy rozstępy są pewnego rodzaju pamiątkami po różnych wydarzeniach w Twoim życiu. Tych dobrych i tych złych. Kondycja Twojej skóry to nie tylko efekt pielęgnacji i stylu życia, ale i bardzo często skutek choroby współistniejącej. Przykładowo – żółty odcień skóry może sugerować problemy z wątrobą czy woreczkiem żółciowym. Jedną z chorób skóry, która stanowi zagrożenie dla Twojego zdrowia i życia, są złośliwe nowotwory skóry. Niestety, wciąż za mało mówi się o nich w przestrzeni publicznej. To błąd, ponieważ wczesne wykrycie choroby daje spore szanse na jej całkowite wyleczenie. Z kolei profilaktyka nowotworów skóry, choć prosta, jest przez wiele osób bagatelizowana.

Na nowotwory skóry choruje coraz więcej osób, również Polaków. Szczególnie niebezpieczny jest czerniak. Podstępny i szybko rozwijający się, w zaawansowanym stadium daje niewielkie szanse na przeżycie. Masz ciemną karnację i myślisz, że Cię to nie dotyczy? To mit, że nowotwór skóry rozwija się tylko u osób z fototypem skóry I (jasna karnacja, blond lub rude włosy, piegi). Lista czynników ryzyka jest znacznie dłuższa.

Sprawdź: jakie są najczęstsze nowotwory u kobiet i u mężczyzn.

Czynniki ryzyka nowotworów skóry

Oprócz jasnej karnacji czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na nowotwór skóry są:

• nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV,
• nadmierna ekspozycja na promieniowanie jonizujące,
• oparzenia słoneczne (również te z czasów dzieciństwa),
• czynniki genetyczne,
• wiek (powyżej 40 lat),
• zakażenie wirusem HPV,
• stan immunologiczny (stosowanie leków immunosupresyjnych),
• przewlekłe stany zapalne skóry, urazy, mechaniczne drażnienie skóry,
• ekspozycja na arsen.

Łagodne nowotwory skóry

Łagodny nowotwór skóry to zmiana, która zazwyczaj rośnie powoli. Nie powoduje przerzutów i nie niszczy sąsiadujących z nią tkanek. Na jej podłożu może, ale nie musi, rozwinąć się nowotwór złośliwy. Omawiając łagodne nowotwory skóry, rodzaje zmian, należy przede wszystkim wymienić:

• włókniaki,
• tłuszczaki,
• gruczolaki,
• nerwiaki,
• kaszaki,
• naczyniaki.

Jak wygląda nowotwór skóry o łagodnym charakterze?

Zwykle jest to zmiana o małym rozmiarze (mniejszym niż 5 mm), o symetrycznym kształcie, równych brzegach i jednolitym zabarwieniu. Warto jednak podkreślić, że rozróżnienie łagodnej zmiany od tej o charakterze złośliwym powinno zostać przeprowadzone przez lekarza dermatologa lub chirurga onkologa. Nie jesteś w stanie samodzielnie ocenić charakteru zmiany skórnej. Na Twoim ciele pojawiły się nowe zmiany lub wygląd tych istniejących ulega zmianie? Nie zwlekaj z wizytą u specjalisty! W naszej klinice przyjmuje ceniony dermatolog w Warszawie – zarezerwuj wizytę online, osobiście lub telefonicznie. Pamiętaj, że łagodny nowotwór skóry również wymaga leczenia i obserwacji.

Złośliwe nowotwory skóry

Złośliwy nowotwór skóry to zmiany, które zwykle rozwijają się szybciej i są większe niż 5 mm. Mają zdolność do tworzenia przerzutów i naciekania (komórki nowotworowe wrastają w głębsze partie skóry). Kontroluj stan swojej skóry, zwłaszcza jeśli występują u Ciebie stany przedrakowe. Mowa o takich zmianach, jak m.in. róg skórny, rogowacenie starcze, skóra pergaminowa.

Jak wygląda nowotwór złośliwy skóry?

Ostateczny wygląd zmiany jest powiązany z rodzajem nowotworu skóry i stadium choroby. Najczęściej zmiany są zlokalizowane w obrębie głowy i szyi, ale mogą również występować m.in. na plecach, kończynach dolnych, podeszwach stóp czy w miejscach intymnych. Jakie są objawy nowotworów skóry? Zwróć uwagę na nowe zmiany skórne, sprawdzaj wygląd tych, które już istnieją. Każda ewolucja koloru, kształtu, rozmiaru, zabarwienia jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Jeśli zmiana skórna z płaskiej staje się wypukła, swędzi lub krwawi jak najszybciej zapisz się na badanie u dermatologa lub chirurga onkologa.

Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź, kiedy przebadać zmiany skórne.

Złośliwe nowotwory skóry – rodzaje

Czy wiesz, że nie każdy rodzaj nowotworu złośliwego to rak? Choć przyjęło się tak mówić, należy uściślić, że rak to rodzaj nowotworu złośliwego. Cechą dla niego charakterystyczną jest to, że wywodzi się on z tkanki nabłonkowej. Natomiast w przypadku nowotworów złośliwych powstałych z np. komórek barwnikowych (czerniak) czy komórek układu krwiotwórczego (białaczka) nie powinno używać się zamiennie terminu „rak”.

Rodzaje nowotworów skóry o charakterze złośliwym możemy podzielić na dwie główne podgrupy: nowotwory złośliwe niebarwnikowe (m.in. rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy) oraz czerniaka.

Jaki jest najczęstszy nowotwór skóry?

Najczęściej diagnozowanym złośliwym nowotworem skóry jest rak podstawnokomórkowy. Rozwija się on powoli i miejscowo, przyjmując postać guzka o błyszczącej i gładkiej powierzchni, z perłową otoczką. Ta postać nowotworu skóry jest najmniej niebezpieczna, oczywiście o ile odpowiednio wcześniej zostanie wykryta. Rak podstawnokomórkowy rzadko daje przerzuty odległe. Jego rozwój jest zwykle powiązany z nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV lub owrzodzeniem blizn po zranieniu/oparzeniu.

Drugim najczęściej występującym rakiem skóry jest rak kolczystokomórkowy, inaczej płaskonabłonkowy. Cechuje go szybki wzrost, skłonność do naciekania i tworzenia przerzutów w węzłach chłonnych. Jak wygląda znamiona rakowe w tym przypadku? Są to łuszczące się zmiany, mogą przypominać wrzodziejące rany pokryte strupem. Obok ekspozycji na promieniowanie UV jednymi z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tego nowotworu jest immunosupresja. Rak kolczystokomórkowy ma kilka postaci, na szczególną uwagę zasługuje rak brodawkujący. Rozwija się on powoli, a zmiany są zlokalizowane na podeszwach stóp, narządach płciowych, mogą obejmować też jamę ustną.

Czerniak – najgroźniejszy złośliwy nowotwór skóry

Skóra, błony śluzowe, tuż pod paznokciem, a nawet i w gałce ocznej. Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, który jest coraz częściej diagnozowany zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Choroba ta wywodzi się ze zmian w komórkach barwnikowych skóry (melanocytów). Zaczynają się one dzielić i namnażać, a powstała zmiana nowotworowa charakteryzuje się szybkim wzrostem. Niestety, statystyki na temat przeżywalności pacjentów chorujących na czerniaka nie są optymistyczne. Dlaczego? Choroba ta wciąż jest diagnozowana w zaawansowanym stadium, kiedy szanse na wyleczenie są znikome. Wystarczy jednak baczna obserwacja znamion skórnych, ale móc w porę zauważyć rozwój choroby i udać się na badania.

Jak rozpoznać czerniaka? Test ABCDE

Opracowany przez Amerykańskie Towarzystwo Nowotworowe test do oceny znamion barwnikowych może uratować Ci życie. Na co zwrócić uwagę?

A – asymetryczny kształt znamiona,

B – brzegi o nierównej, poszarpanej linii,

C – czerwony, czarny, niejednolity kolor,

D – duży rozmiar (powyżej 6 mm),

E – ewolucja zmian w wyglądzie znamion.

Nie lekceważ tych objawów. Pamiętaj, że wcześnie wykryty czerniak daje ogromne szanse na całkowity powrót do zdrowia! Wraz z postępem choroby znamiona mogą swędzieć, krwawić, a leczenie staje się trudniejsze. Czerniak może dawać przerzuty do węzłów chłonnych, płuc, mózgu.

Nowotwory skóry – rodzaje terapii

Każdą zmianę, nawet tę o charakterze łagodnym, należy dokładnie przebadać. Diagnostyka i leczenie nowotworów opierają się przede wszystkim na interwencji chirurgicznej. Zmiana skórna jest wycinana w znieczuleniu miejscowym. Pobrany materiał poddaje się badaniu histopatologicznemu. Aby zapobiec nawrotowi choroby, zmianę wycina się wraz z marginesem zdrowej tkanki.

Niekiedy nowotworów skóry nie można wyciąć np. ze względów kosmetycznych. W takim przypadku formą leczenia może być radioterapia. U niektórych pacjentów stosuje się leczenie miejscowe przy pomocy odpowiednio dobranych leków. W celu wykrycia ewentualnych przerzutów konieczne jest przeprowadzenie rozszerzonej diagnostyki, w tym badań obrazowych.

Jak uchronić się przed nowotworem skóry?

Program profilaktyki nowotworów skóry obejmuje przede wszystkim stosowanie środków ochrony skóry. Niezależnie od pogody nakładaj krem z filtrem (promieniowanie UVA dociera do ziemi nawet w pochmurny dzień). Wartość faktora to minimum 30. Kremy z filtrem ochronnym należy stosować w odpowiednich porcjach, nie zapominając o ich reaplikacji w ciągu dnia. W skórę twarzy wklep porcję kremu odpowiadającą długości Twoich dwóch palców – wskazującego i środkowego. Na każdą z nóg, na plecy i na tułów nałóż po 2 łyżeczki kremu. Z kolei 1 łyżeczka kremu powinna wystarczyć do posmarowania ręki. Jeśli to możliwe, unikaj przebywania na pełnym słońcu w godzinach południowych.

Środkiem ochrony osobistej jest także odzież. Jasna lniana bluzka i długie spodnie zapewnią Ci komfort w upalny dzień i zadbają o ochronę skóry przed promieniowaniem UV. UWAGA! Krem z filtrem stosuje się również pod ubrania! Żadna stylizacja nie zapewni Ci 100% ochrony przed działaniem słońca. Głowę i kark chroń przy pomocy kapelusza lub czapki z daszkiem. Noś okulary przeciwsłoneczne. Nie kupuj ich jednak na bazarze. Aby okulary zapewniły Ci odpowiednią ochronę, wybierz model z oferty salonu optycznego.

Program profilaktyki nowotworów skóry to także badania. Mowa zarówno o samobadaniu skóry, jak i kontroli u dermatologa. Raz w miesiącu sprawdź wygląd znamion, zwróć uwagę, czy pojawiły się nowe. Jeśli ich wygląd jest prawidłowy i nie ulega zmianie, wystarczy Ci jedna kontrola dermatologiczna w roku.

Badania profilaktyczne i przesiewowe w kierunku nowotworów mogą uchronić Cię przed chorobą. Zadbaj o swoje zdrowie dla siebie i swoich bliskich!

Chcesz skontrolować stan swojej skóry? Zapisz się na wizytę do naszych specjalistów! Premium Medical to klinika z nowoczesnym sprzętem diagnostycznym i krótkimi terminami konsultacji. Czeka na Ciebie doświadczona kadra medyczna. Do zobaczenia!

Bibliografia

1. lek. Magdalena Wiercińska, Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry): przyczyny, objawy i leczenie, mp.pl, data dost. 22.05.2024r.
2. Nowotwory złośliwe skóry – rodzaje i objawy, akademiaczerniaka.pl, data dost. 22.05.2024r.
3. Nowotwór skóry, onkologia.org.pl, data dost. 22.05.2024r.
4. Rak a nowotwór – jaka jest różnica?, dkms.pl, data dost. 22.05.2024r.