Rak jelita grubego – przyczyny, objawy, zapobieganie i diagnoza

Myślisz, że rak boli? Nie zawsze. Znacznie częściej rozwija się bezobjawowo i dopiero po kilku latach daje o sobie znać – jak rak jelita grubego. Objawy choroby w początkowym stadium można pomylić z niegroźnymi schorzeniami przewodu pokarmowego. Na co zwrócić uwagę i kiedy zgłosić się do lekarza? Rak jelita grubego jest w Polsce objęty badaniami przesiewowymi. Sprawdź, kiedy je wykonać i jak powinna wyglądać pełna profilaktyka raka jelita grubego.

Przyczyny raka jelita grubego

Jednymi z kluczowych czynników ryzyka rozwoju raka jelita grubego są wiek i styl życia. Choroba jest diagnozowana najczęściej u osób powyżej 50. roku życia, prowadzących siedzący tryb życia, stosujących używki. Nie bez znaczenia jest też dieta – wysokotłuszczowa i uboga w błonnik. Inne przyczyny raka jelita grubego to choroby i stany zapalne jelita. Na zwiększenie ryzyka rozwoju choroby wpływają polipy (mogą przeobrazić się w raka), wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Listę uzupełnia cukrzyca typu 2.

Biorąc pod uwagę statystyki, ważne, ale nie najważniejsze, są także kwestie genetyczne i czynniki geograficzne. Diagnoza raka jelita grubego jest częściej stawiana mieszkańcom Ameryki Północnej, Europy czy Australii, niż Afryki. Czy rak jelita grubego ma płeć? W Polsce jest on w czołówce najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn i kobiet, ustępując miejsca nowotworom złośliwym piersi, gruczołu krokowego i płuc.

Rozpoznaj chorobę na czas – objawy raka jelita grubego

Nowotwór złośliwy jelita grubego rozwija się powoli i zwykle po cichu. Wzdęcia i problemy z wypróżnianiem chorzy przypisują niestrawnościom, z kolei krwawienia z odbytu hemoroidom. Najczęstsze objawy raka jelita grubego to:

• spadek masy ciała bez wyraźnej przyczyny,
• anemia,
• zmiana rytmu wypróżnień,
• ogólne osłabienie organizmu i przewlekłe zmęczenie,
• utrata apetytu,
• krwawienia z odbytu,
• wyczuwalny guz w jamie brzusznej.

Jak wygląda stolec w przypadku nowotworu jelita grubego?

Pacjenci mają problemy z wypróżnianiem się – naprzemienne biegunki i zaparcia mogą współwystępować z bolesnymi parciami na stolec. Bardzo często choroba objawia się zmianą wyglądu stolca. Przybiera on ołówkowaty kształt, może mieć ciemniejszy kolor lub być z domieszką jasnoczerwonej krwi.

Jak sprawdzić czy ma się raka jelita?

Obserwuj bacznie swój organizm i reaguj, gdy coś Cię niepokoi. Rak jelita grubego objawy może dawać nawet po 10 latach od rozwoju pierwszych komórek nowotworowych! Dlatego tak ważna jest profilaktyka nowotworowa, w tym badania przesiewowe. Zalecaną diagnostyką w kierunku raka jelita grubego jest kolonoskopia. Przeprowadza się ją u pacjentów po 50. roku życia, a następnie w ramach kontroli co 10 lat. Oczywiście badanie może zostać wykonane wcześniej, jeśli stan pacjenta tego wymaga. Wcześniejsze badania przesiewowe (w wieku 40-49 lat) są także zalecane pacjentom z obciążaniem rodzinnym, u których ryzyko wystąpienia raka jelita grubego jest wyższe.

Diagnoza raka jelita grubego jest stawiana nie tylko na podstawie kolonoskopii. Ważne są także badania dodatkowe, w tym badanie na krew w stolcu, markery nowotworowe (oznacza się je również u osób wyleczonych, w celu sprawdzenia ewentualnej wznowy choroby), badanie per rectum, USG, TK, RM. W przypadku raka jelita grubego objawy mogą być powiązane także z przerzutami do innych narządów, dlatego u pacjentów wykonuje się także badania czynnościowe wątroby, nerek.

Dobrą wiadomością jest ta, że rak jelita grubego jest chorobą wyleczalną, jednak kluczem jest szybka diagnostyka i równie szybkie rozpoczęcie leczenia. Wciąż wiele osób trafia do lekarza za późno, stąd tak niepokojące statystyki umieralności w przypadku tego nowotworu złośliwego.

Profilaktyka raka jelita grubego

Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka? Dbaj o prawidłową wagę i zdrowy aktywny styl życia. Zapobieganie rakowi jelita obejmuje codzienną dawkę ruchu, unikanie używek i urozmaiconą, bogatą w błonnik, dietę. Ogranicz czerwone mięso, wysokotłuszczowe potrawy. Zwróć uwagę na prawidłową dawkę wapnia, którą dostarczasz codziennie organizmowi. Zgłoś się do lekarza, jeśli masz problemy z wypróżnianiem, bóle brzucha czy zauważasz krwawienie z odbytu.

Profilaktyka raka jelita grubego obejmuje także usunięcie ewentualnych polipów – odbywa się to w trakcie przeprowadzania kolonoskopii. Nie bój się tego badania. Możesz je wykonać w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, poprosić lekarza o podanie środka uspokajającego.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat raka jelita grubego, przeprowadzić diagnostykę lub podjąć leczenie choroby, zapisz się na konsultację do Premium Medical. Przyjmuje u nas ceniony onkolog w Warszawie, zapewniamy także szybkie terminy wizyt i dostęp do najnowszego sprzętu diagnostycznego. Wizytę umówisz online, telefonicznie lub osobiście.

Bibliografia

1. Rak jelita grubego – profilaktyka, pacjent.gov.pl, data dost. 18.04.2024 r.
2. prof. dr hab. n. med. Wojciech Wysocki, Rak jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie i rokowania, mp.pl, data dost. 18.04.2024 r.
3. Gastroenterolog: rak jelita grubego to plaga, niemal epidemia w Polsce, naukawpolsce.pl, data dost. 18.04.2024 r.
4. Nowotwór jelita grubego, onkologia.org.pl, data dost. 18.04.2024 r.