Rak wątroby – przyczyny, objawy, zapobieganie i diagnoza

Wątroba to gruczoł, który ma dużą zdolność do regeneracji. Paradoksalnie wpływa to na późną diagnostykę pacjentów onkologicznych. Chora wątroba daje o sobie znać dopiero wtedy, gdy rak jest już w zaawansowanym stadium. Jakie objawy daje rak wątroby? Jak przebiega leczenie? Przygotowaliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje o złośliwym nowotworze wątroby

Rak wątroby – diagnoza, która często przychodzi za późno

W Polsce na raka wątroby choruje rocznie nawet 3000 osób. Złośliwy nowotwór wątroby atakuje po cichu, zazwyczaj będąc diagnozowanym dopiero w zaawansowanym stadium. To oczywiście wpływa na przebieg leczenia i rokowania pacjenta.

Choroba częściej dotyka mężczyzn. Zazwyczaj pacjentami są osoby w 6. i 7. dekadzie życia. Warto w tym momencie wprowadzić podstawowe rozróżnienie złośliwego nowotworu wątroby. Otóż nowotwór wtórny wątroby to guzy, które są przerzutami w przebiegu innych chorób onkologicznych. Z kolei pierwotny rak wątroby to nowotwory rozwijające się w tkankach wątroby lub w jej drogach żółciowych.

W grupie pierwotnych raków wątroby na pierwszym miejscu znajduje się rak wątrobowokomórkowy. Drugim najczęstszym rakiem wątroby jest rak dróg żółciowych. Rak wątroby przerzuty daje najczęściej do okolicznych węzłów chłonnych oraz płuc. Rzadziej do mózgu czy kości.

Czy rak wątroby jest uleczalny?

Statystyki nie są optymistyczne. Rak wątroby to jeden z najszybciej rozwijających się nowotworów złośliwych. Masa guza może się powiększyć w zaledwie kilka miesięcy. Choroba w zaawansowanym stadium daje mniejsze szanse na kilkuletnie przeżycie niż rak wykryty w początkowej fazie. Dlatego tak ważne są badania kontrolne i prewencja.

Sprawdź też: Rak trzustki

Co wywołuje raka wątroby?

Bardzo często rak wątroby przyczyny ma powiązane z zakażeniami wirusowymi. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i typu C to główne, choć niejedyne powody rozwoju choroby. Wiele mówi się i pisze o związku cukrzycy oraz otyłości z rozrostem komórek nowotworowych w wątrobie. Nie bez znaczenia jest też styl życia. Palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, zła dieta. To wszystko prowadzi do stłuszczenia, a w następnej kolejności do zwłóknienia i marskości wątroby.

Na rozwój raka wątroby mogą wpływać wrodzone choroby metaboliczne, wirus HIV. Naukowcy zwracają także uwagę na toksyny i środki chemiczne, które towarzyszą nam na co dzień i mają negatywny wpływ na nasz organizm. Mowa m.in. o toksynach pleśni.

U większości pacjentów w przeszłości wykrywane były stany zapalne lub inne schorzenia wątroby. Bardzo rzadko na raka wątroby chorują osoby ze zdrowym organem. Wyjątkiem może być rak włóknistoblaszkowy, jednak występuje on bardzo rzadko.

Jakie są pierwsze objawy raka wątroby?

Rak wątroby objawy daje dość późno, gdy choroba jest już zaawansowana. Warto jednak pamiętać o kilku dolegliwościach, które mogą wskazywać na rozwój nowotworu:

• uczucie pełności i dyskomfort w nadbrzuszu,
• spadek apetytu,
• biegunka,
• nudności i/lub wymioty,
• osłabienie organizmu.

Zaawansowany rak wątroby objawy ma następujące:

• gorączka lub stan podgorączkowy,
• powiększenie obwodu brzucha,
• żółtaczka,
• spadek masy ciała,
• krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
• ból brzucha.

Nietypowe objawy raka wątroby to np. obrzęki kończyn dolnych, które można przypisać niewydolności żylnej i zmęczeniu. Warto także zwrócić uwagę na wygląd stolca. Smolisty kolor ma często związek z występowaniem krwawienia w przewodzie pokarmowym. W przypadku raka wątroby objawy w postaci nagłego i silnego bólu brzucha także mogą wskazywać na krwawienie wewnątrz organizmu.

Sprawdź też: Rak żołądka

Jakie badanie wykryje raka wątroby?

Jak najczęściej jest wykrywany rak wątroby? Badania kontrolne w postaci USG jamy brzusznej to prosty, szybki i stosunkowo tani sposób na to, aby skontrolować stan wątroby. U wielu pacjentów choroba jest wykrywana przypadkowo, właśnie w ramach diagnostyki USG innych narządów jamy brzusznej.

Czy na USG widać raka wątroby? Większe guzy są dobrze widoczne, warto jednak pamiętać, że mogą to być zarówno zmiany o charakterze łagodnym, jak i złośliwym. Diagnostyka raka wątroby obejmuje także inne badania obrazowe i laboratoryjne, pacjent może zostać skierowany również na biopsję. W ramach badań obrazowych jest wykonywana tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny. Badania laboratoryjne mogą obejmować markery nowotworowe oraz oznaczenie stężenia AFP. Należy jednak dodać, że przeprowadzanie tych badań samodzielnie, w ramach profilaktyki, jest zalecane u osób będących w grupie ryzyka. Są to m.in. pacjenci ze zdiagnozowanymi chorobami wątroby, z pozytywnym wywiadem rodzinnym w kierunku raka wątroby.

Leczenie nowotworu wątroby jest uzależnione od rodzaju guza, stadium choroby i ogólnego stanu pacjenta. Jeśli to możliwe, przeprowadzane jest leczenie chirurgiczne – wycięcie części wątroby lub jej przeszczep. Pacjent może przyjmować chemioterapię. Do innych metod leczenia choroby należy kriochirurgia, wstrzykiwanie alkoholu do guza w celu jego zmniejszenia czy termoablacja.

Czy da się uniknąć raka wątroby? Rola badań kontrolnych

Nie mamy wpływu na kwestie genetyczne, jednak możemy zwrócić uwagę na nasz styl życia i profilaktykę zdrowotną, która ma duże znaczenie we wczesnym wykrywaniu nowotworów. W przypadku choroby, jaką jest rak wątroby, USG to jedno z polecanych badań kontrolnych. Warto także regularnie sprawdzać wysokość cholesterolu, oznaczać takie parametry jak ALT, AST, ALP w surowicy krwi. W ramach prewencji lekarze zalecają szczepienia ochronne przeciwko WZW B oraz kontrole i leczenie chorób metabolicznych. Zdrowy styl życia, bez nałogów, umiarkowana aktywność fizyczna i ochrona przed szkodliwymi substancjami to z pewnością te elementy, które pomogą nam zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie.

Biorąc pod uwagę fakt, że nowotwór wątroby bardzo często ma charakter wtórny, warto robić badania przesiewowe w kierunku chorób, które mogą spowodować przerzuty do wątroby. Mowa, chociażby o kolonoskopii czy badaniu na krew utajoną w kale.

Chcesz umówić się na konsultację u onkologa w Warszawie? Zapraszamy Cię do Premium Medical! Nasi specjaliści to doświadczeni lekarze, którzy przeprowadzą Cię przez cały proces diagnostyki i ewentualnego późniejszego leczenia chorób onkologicznych. Wykonasz u nas niezbędne badania kontrolne, w tym badanie USG czy badania laboratoryjne. Zapewniamy krótkie terminy wizyt i kompleksową opiekę medyczną dzieci i dorosłych.

Bibliografia

lek. Krzysztof Urban, Czy rak wątroby jest uleczalny?, enel.pl, data dost. 18.06.2024 r.

Nowotwór wątroby, Objawy, wczesne wykrycie, onkologia.org.pl, data dost. 18.06.2024 r.

dr hab. n.med. Andrzej L. Komorowski prof. UR, Rak wątroby (nowotwory złośliwe wątroby): rodzaje, objawy, leczenie i rokowanie, mp.pl, data dost. 18.06.2024 r.

RAK WĄTROBY – przyczyny, objawy, diagnostyka, zwrotnikraka.pl, data dost. 18.06.2024 r.

lek. Mateusz Chapuła, dr hab. n. med. Michał Kukla, dr hab. n. med. Marek Waluga, Rak wątrobowokomórkowy a cukrzyca, podyplomie.pl, data dost. 18.06.2024 r.

Rak wątrobowokomórkowy – dziś możemy go skuteczniej leczyć, termedia.pl, data dost. 18.06.2024 r.