Uszkodzone ścięgno Achillesa. Jakie są możliwe przyczyny i objawy?

Ścięgno Achillesa to najgrubsze i największe ścięgno u człowieka – liczy ok. 15 cm i rozpościera się od pięty do połowy łydki. To właśnie ono umożliwia Ci chodzenie czy stanie na palcach. Niestety, z racji swojej funkcji, ścięgno to często bywa narażone na kontuzje. Nie bez znaczenia jest też proces starzenia się organizmu i związane z nim zmiany zwyrodnieniowe. Uszkodzenie ścięgna Achillesa jest najczęściej występującym uszkodzeniem ścięgien w ciele ludzkim. Jak do niego dochodzi i jakie rodzaje urazów wyróżniamy?

Uraz ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa, inaczej ścięgno piętowe, każdego dnia ciężko pracuje, aby zapewnić Ci swobodny, płynny ruch i umożliwić aktywność fizyczną. Zwykle nie daje o sobie znać, dlatego nawet najmniejszy ból ścięgna Achillesa powinien być powodem do jego obserwacji i ewentualnego odciążenia nogi. To, co również charakteryzuje to ścięgno, to fakt, iż proces jego gojenia trwa dość długo, a naruszenie jego struktury może być spowodowane zarówno aktywnością, jak i… jej brakiem, czy też starzeniem się organizmu. Wraz z wiekiem ścięgna tracą swoją elastyczność i są wrażliwsze na kontuzje, a postępujący proces zwyrodnieniowy może prowadzić do rozrywania włókien ścięgna.

Bolące ścięgno Achillesa obniża komfort życia i ogranicza zakres ruchów. Wymaga także podjęcia odpowiedniego leczenia pod okiem specjalisty – w tym przypadku jest to lekarz ortopeda. Z jakim typem urazu należy powiązać ból ścięgna Achillesa? Objaw ten może być związany z takimi kontuzjami, jak naderwanie lub zerwanie ścięgna Achillesa, czy też rozwinięcie się w tym obszarze stanu zapalnego. Rozpoznanie opiera się o wywiad z pacjentem, przeprowadzane są także dodatkowe badania – USG, a w niektórych przypadkach również rezonans magnetyczny.

Zapalenie ścięgna Achillesa

Jednym z rodzajów urazów ścięgna Achillesa jest jego naciągnięcie. Kontuzja ta zwykle nie jest poważna i nie wymaga wizyty u specjalisty – o ile objawy nie utrzymują się zbyt długo lub nie przybierają na sile. Jeśli chodzi o ten rodzaj urazu, ścięgno Achillesa objawy daje dość typowe. Jest to wrażliwość na dotyk, ból pięty i ścięgna, możliwy jest także niewielki obrzęk czy zwiększony ból przy ruchu. Zwykle leczenie polega na odciążeniu nogi, stosowaniu maści i zimnych okładów. Jednak jak zostało już wspomniane, w niektórych przypadkach koniecznie będzie wizyta u ortopedy. Należy tutaj podkreślić, że niewyleczone naciągnięcie ścięgna może prowadzić do pogłębienia się urazu i rozwinięcia się stanu zapalnego.

Zapalenie ścięgna Achillesa wiąże się z bólem i obrzękiem, jak i uczuciem zesztywnienia ścięgna, zwłaszcza po dłuższym jego unieruchomieniu. Pojawia się także „trzeszczenie” przy ruchu. Do rozwoju stanu zapalnego prowadzą nie tylko mniejsze, nieleczone urazy, ale i tak pozornie błahe kwestie, jak niewłaściwy dobór obuwia.

Naderwanie a zerwanie ścięgna Achillesa

Naderwanie ścięgna Achillesa polega na częściowym uszkodzeniu jego struktury – rozrywaniu się włókien, jednak bez przerwania ciągłości ścięgna. Objawami jest opuchlizna oraz przewlekły ból, który nasila się podczas ruchu. Przyczyny tej kontuzji są powiązane ze zmianami zwyrodnieniowymi, jak i przeciążeniami związanymi z aktywnością fizyczną czy nieumiejętnym dobraniu treningu do swoich możliwości, zwłaszcza przy siedzącym trybie życia. Naderwanie ścięgna Achillesa występuje zarówno u zawodowych sportowców, jak i amatorów, którzy nie pamiętają o rozgrzewce przed i ćwiczeniach rozciągających po treningu.

Zerwanie ścięgna Achillesa polega na przerwaniu ciągłości ścięgna, powodem kontuzji mogą być nagłe urazy, jak i źle dobrana/realizowana aktywność fizyczna. Może być też to wynik niewyleczenia naderwania ścięgna i pogłębienia się urazu. Objawy w tym przypadku obejmują znacznie większy ból, który uniemożliwia chodzenie czy zginanie palców do dołu. Mogą także pojawić się niewielkie siniaki, zaczerwienie skóry. Osoby, u których diagnozowano zerwane ścięgno Achillesa, bardzo często wspominają o uczuciu uderzenia czegoś w łydkę w momencie powstania urazu.

Jak leczyć uszkodzone ścięgno Achillesa?

Leczenie uszkodzonego ścięgna Achillesa jest uzależnione od rodzaju i stopnia zaawansowania urazu. W przypadku łagodniejszych kontuzji zwykle wystarczają metody zachowawcze, jak leki, maści, zimne okłady oraz odciążenie czy nawet unieruchomienie ścięgna Achillesa. Jeśli chodzi o preparaty lecznicze, doskonałe efekty daje terapia polegająca na wstrzyknięciu do ścięgna osocza bogatopłytkowego, które zawiera czynniki wzrostu, niezbędne do stymulowania procesu gojenia się ścięgna. Osocze bogatopłytkowe jest uzyskiwane z krwi pacjenta, dzięki czemu jest to materiał bezpieczny, nie wywołujący skutków ubocznych i alergii. Ta nieinwazyjna metoda leczenia jest z powodzeniem wykorzystywana w ortopedii, jak i np. medycynie estetycznej. Możesz z niej skorzystać również w naszej klinice Premium Medical. Przyjmujący u nas ortopeda wytłumaczy Ci, jak zregenerować ścięgno Achillesa, przepisze odpowiednie preparaty wspomagające leczenie, jak i podpowie, co możesz zrobić, aby zminimalizować ryzyko kolejnych urazów ścięgna Achillesa.

W skomplikowanych przypadkach, kiedy doszło do całkowitego zerwania ścięgna, konieczne jest przeprowadzenie operacji. Gdy istnieją przeciwwskazania do jej przeprowadzenia, stosuje się leczenie zachowawcze. Jak szybko wyleczyć ścięgno Achillesa? Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi, jednak jedno jest pewne – im lepiej zastosujesz się do zaleceń lekarza, tym szybszy będzie proces rekonwalescencji. Nieodłącznym elementem leczenia jest także fizjoterapia oraz budowanie zdrowych nawyków w przypadku treningu czy codziennej aktywności, podczas której ścięgno Achillesa narażone jest na przeciążenia. Nie bez znaczenia jest także dieta i utrzymywanie prawidłowej masy ciała.

Bibliografia

1. lek. Karolina Stępień, Uszkodzenie ścięgna Achillesa, mp.pl, data dost. 12.08.2022 r.
2. Adam Maksymilian Pogorzała , Katarzyna Wysokińska, Zerwanie ścięgna Achillesa – przyczyny, objawy kliniczne, metody leczenia i profilaktyka zapobiegająca urazom [w:] Fizjoterapia – wiedza i doświadczenie. Monografia pod redakcją Adrianny Marii Borowicz, Poznań 2018, s. 47–61.

3. Szymon Ł. Dragan, Mirosław Kulej, Piotr Morasiewicz, Szymon F. Dragan, Łukasz Mucha, Zastosowanie osocza bogatopłytkowego w ortopedii [w:] Praktyczna Ortopedia i Traumatologia nr 7/2018.