Ból podczas stosunku – przyczyny dyspareunii i możliwości leczenia

Bolesny seks to wciąż temat tabu. My chcemy go nagłośnić. Udane życie intymne ma ogromny wpływ na Twoje zdrowie fizyczne i psychiczne. Gdy stosunek powoduje ból, konieczna jest diagnostyka i podjęcie odpowiedniej terapii. Leczenie bólu intymnego jest skuteczne, musisz jednak zrobić pierwszy krok i zwrócić się o pomoc do specjalisty.

Co to znaczy dyspareunia?

Dyspareunia to rodzaj dysfunkcji seksualnej, objawiającej się bólem przed, w trakcie i/lub po stosunku. Bolesny seks to nie tylko domena kobiet. Dyspareunia dotyka także mężczyzn. Dolegliwości mogą pojawić się w dowolnym momencie, powodując obniżenie przyjemności z życia seksualnego.

Dyspareunia może mieć różne postaci. Najprostszy podział to ten ze względu na lokalizację bólu. Dyspareunia powierzchowna to ból w okolicy wejścia do pochwy, ogólna – obejmujący całą pochwę, głęboka to ból podczas stosunku w podbrzuszu, wewnątrz miednicy. U mężczyzn ból jest zlokalizowany wokół prącia, jąder, krocza i głęboko w miednicy.

Dyspareunia pierwotna pojawia się już od pierwszego stosunku płciowego, wtórna z kolei na jego późniejszym etapie. Bolesny seks może występować sporadycznie lub przy każdej próbie zbliżenia. Jeśli chodzi o sam ból, jaki powoduje dyspareunia, objawy mogą wystąpić już od pierwszego momentu współżycia lub pod koniec stosunku i trwać nawet kilka godzin po jego zakończeniu.

Przyczyny bólu przy współżyciu

Bolesny seks może mieć wiele przyczyn – niekiedy u jednej osoby występuje nie jedno, a kilka źródeł problemu, co może utrudniać diagnostykę. Dyspareunia to zarówno przyczyny psychologiczne, jak i fizyczne. Do pierwszej z grup zaliczamy m.in. traumy na podłożu seksualnym, lęk przed seksem i zajściem w ciążę, stres czy złą relację z partnerem/partnerką.

Fizyczne przyczyny bólu przy współżyciu mogą skupiać się na wadach anatomicznych. U kobiet będzie to na przykład włóknista błona dziewicza, przerost warg sromowych czy przegrody pochwy. U mężczyzn – stulejka czy krótkie wędzidełko prącia (rozwiązaniem będzie zabieg, który w Premium Medical wykonuje ceniony urolog w Warszawie).

Dyspareunia może mieć też swoje źródło w infekcjach intymnych. U wielu kobiet diagnozowany jest ból podczas stosunku po porodzie (bolesne blizny) lub po przejściu operacji ginekologicznych, na przykład ból podczas stosunku po plastyce pochwy. Nie bez znaczenia są też zmiany hormonalne – głównie te związane z menopauzą i suchością pochwy.

Bolesny seks miewa podłoże w endometriozie, chorobach przenoszonych drogą płciową, zespole policystycznych jajników czy torbielach jajników. Bardzo często dyspareunia to zamknięte koło – lęk przed bólem podczas stosunku powoduje natężenie dolegliwości i może skutkować wycofaniem się pacjentów z życia intymnego.

Czy dyspareunia jest uleczalna?

Leczenie bólu intymnego jest możliwe i przyjmuje różną postać. Skuteczność terapii jest uzależniona od poprawnego rozpoznania przyczyny (lub przyczyn) pojawiania się bólu podczas stosunku. Kluczowa jest szczera rozmowa z lekarzami – bardzo często diagnostyka polega na współpracy ze specjalistami różnych gałęzi medycyny. W ramach diagnostyki przeprowadzany jest wywiad medyczny i badanie palpacyjne narządów intymnych. Pacjent może zostać skierowany na dodatkowe badania, w tym badanie USG jamy brzusznej, konsultację u psychologa czy badania laboratoryjne.

Dyspareunia – leczenie

Jak leczy się dyspareunię? Jedną z możliwych form terapii jest farmakologia. Nie ma jednego leku na bolesny seks. Lekarz dobiera rodzaj preparatu do choroby, z którą zmaga się pacjent. Mogą to być zarówno antybiotyki na infekcje intymne, leczenie hormonalne, przeciwdepresyjne, leki na choroby przewlekłe objawiające się bólem podczas stosunku.

Dużą skuteczność w leczeniu bólu intymnego wykazuje fizjoterapia uroginekologiczna. Odpowiednio dobrane ćwiczenia mogą wzmocnić mięśnie dnia miednicy, pomóc w relaksie ciała i duszy, zmniejszyć ból związany z przebytymi porodami czy endometriozą.

Dowiedz się, co to jest endometrioza i jak ją leczyć.

Jeśli przyczyny bólu przy współżyciu mają swoje źródło w emocjach i stanie psychicznym pacjentów, dyspareunia może być także leczona w ramach terapii u seksuologa, psychologa, psychiatry.

Co zrobić, żeby nie bolało podczas stosunku?

Leczenie bólu intymnego wymaga czasu i cierpliwości zarówno ze strony osoby zmagającej się z dyspareunią, jak i jej partnera lub partnerki seksualnej. Stwórzcie odpowiednią atmosferę wokół życia intymnego – odpowiednia gra wstępna, poczucie bezpieczeństwa i lubrykant znacząco wpływają na przebieg stosunku. Należy zadbać też o relację i komunikację w związku. Dobrym pomysłem może być terapia dla par.

Zmagasz się z bólem podczas stosunku? Umów się na konsultację do specjalisty i zadbaj o swój komfort intymny. W Premium Medical przyjmuje doświadczony ginekolog w Warszawie, w razie potrzeby zapraszamy także na wizyty do seksuologa czy psychologa.

Bibliografia

1. dr n. med. Wojciech Cichoń i in., Dyspareunia i zespoły bólowe związane z seksualnością u mężczyzn, mp.pl, data dost. 16.04.2025r.
2. Agnieszka Drosdzol-Cop i in., Zaburzenia seksualne kobiet związane z bólem, forumginekologii.pl, data dost. 16.04.2025r.
3. lek. med. Łukasz Müldner-Nieckowski, Zaburzenia związane z bólem podczas stosunku płciowego (pochwica i dyspareunia), mp.pl, data dost. 16.04.2025r.
4. Jolanta Gniatkowska-Rutkowska, Patrycja Satkiewicz, Terapia poznawczo-behawioralna seksualnych dysfunkcji bólowych u kobiet, Journal of Sexual and Mental Health 2022, 20.