Co profil lipidowy mówi o Twoim zdrowiu?

Czy wiesz, że cholesterol jest nam niezbędny do życia? Oczywiście w odpowiednich ilościach. Aby sprawdzić stężenie cholesterolu we krwi, wystarczy wykonać badanie profilu lipidowego. Dowiedz się, jak cholesterol wpływa na Twój organizm i kiedy wynik lipidogramu nie jest prawidłowy.

Nie taki cholesterol straszny?

Z pewnością pamiętasz, jak w szkole omawialiście zagadnienie lipidów. To nierozpuszczalne w wodzie tłuszcze, a jednym z ich przedstawicieli jest cholesterol. I chociaż większości z nas kojarzy się on z czymś złym – tłustymi daniami i problemami ze zdrowiem – to nie taki cholesterol straszny jak go malują.

Cholesterol jest nam niezbędny do życia. To główny składnik błon komórkowych, dbający o ich elastyczność i płynność. Cholesterol bierze udział w produkcji hormonów, w tym kortyzolu, w syntezie kwasów tłuszczowych, witaminie D.

Nasz organizm samodzielnie wytwarza cholesterol, jednak my dostarczamy mu go również z pożywieniem.

Frakcje cholesterolu

Cholesterol ma różne frakcje. Cholesterol LDL to tzw. „zły cholesterol”. To właśnie on odpowiada za transport cholesterolu do komórek, odkładanie się go w naczyniach i powstawanie blaszek miażdżycowych.

Cholesterol HDL to tzw. „dobry cholesterol”. Nie zalega w ścianach naczyń, dba o to, aby nadmiar cholesterolu był transportowany do wątroby, a następnie usuwany z organizmu.

Dla Twojego zdrowia ważne jest, aby utrzymywać optymalne wartości cholesterolu LDL i HDL. Równowaga między tymi dwoma frakcjami cholesterolu to klucz do dobrego samopoczucia i mniejsze ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Musimy jeszcze wspomnieć o trójglicerydach (TG). To nasze źródło energii, rezerwa energetyczna zamknięta w tkance tłuszczowej. Nie może być ich jednak za dużo w organizmie – ich nadmiar zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, problemów z trzustką.

Profil lipidowy – co to jest?

Profil lipidowy, inaczej lipidogram, to badanie pozwalające ocenić stan gospodarki lipidowej organizmu. Dzięki niemu możliwe jest określenie stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL oraz trójglicerydów. W razie konieczności diagnostyka może zostać rozszerzona o m.in. parametr nie-HDL uznawany za ważny wskaźnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Materiał do badania profilu lipidowego jest pobierany z krwi żylnej pacjenta.

Jak przygotować się do badania profilu lipidowego?

Badanie nie wymaga szczególnych przygotowań ze strony pacjenta. Nie tak dawno lekarze zalecali, aby pacjenci stawiali się na badanie na czczo (10-12 h po zjedzeniu ostatniego posiłku) oraz w godzinach porannych. Obecnie nie jest to wymagane, co ma szczególne znaczenie dla, chociażby osób cierpiących na cukrzycę. Należy jednak pamiętać, aby dzień przed badaniem profilu lipidowego zrezygnować z alkoholu, dużego wysiłku fizycznego oraz tłustych potraw. Tuż przed badaniem warto wypić szklankę wody niegazowanej, co ułatwi pobranie krwi.

Profil lipidowy to diagnostyka, na której wynik ma wpływ nie tylko dieta i styl życia, ale i zażywane leki. Jeśli stosujesz leki obniżające cholesterol, ustal z lekarzem ich odstawienie przed przeprowadzeniem badania.

Kto powinien zbadać profil lipidowy?

Badanie profilu lipidowego to jedno z podstawowych badań kontrolnych. Zaleca się, aby wykonywać je regularnie, raz w roku. Szczególną uwagę na profilaktykę powinny zwrócić osoby będące w grupie ryzyka: z obciążeniem rodzinnym w kierunku chorób sercowo-naczyniowych, palacze, osoby z chorobą przewlekłą nerek, osoby otyłe, chorujące na cukrzycę.

Ryzyko problemów z poziomem cholesterolu to nie tylko wypadkowa diety i stylu życia. Podwyższony cholesterol jest często diagnozowany u osób starszych, nie bez znaczenia są też uwarunkowania genetyczne. Jeśli nie masz pewności, czy nie musisz wykonywać badania profilu lipidowego częściej, zaczerpnij opinii lekarza. W Premium Medical przyjmuje ceniony kardiolog w Warszawie. Będziesz mieć pewność, że Twoje zdrowie jest w dobrych rękach! 

Sprawdź: kiedy należy wykonać echo serca u dorosłego.

Jak interpretować profil lipidów?

Mimo iż wyniki lipidogramu otrzymujesz do ręki, wraz z określonymi na dokumencie normami badań, nie podejmuj się ich samodzielnej interpretacji. Niektóre z frakcji cholesterolu są analizowane w zależności od oceny ryzyka sercowo-naczyniowego u danego pacjenta.

Warto jednak znać prawidłowe normy profilu lipidowego. Zwłaszcza że w ostatnim czasie uległy one zmianie.

• Prawidłowe stężenie cholesterolu całkowitego dla osób zdrowych wynosi <190 mg/dl (<5,0 mmol/l).
• Jeśli chodzi o cholesterol LDL, normy zmieniają się w stosunku do ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Jak ocenić poziom LDL – kiedy to już za dużo? Zasada jest prosta: im większe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, tym niższy wynik LDL jest zalecany. W przypadku małego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych norma cholesterolu LDL to <115 mg/dl (<3,0 mmol/l).
• Cholesterol HDL: norma dla kobiet to >45 mg/dl (>1,2 mmol/l), dla mężczyzn – >40 mg/dl (>1,0 mmol/l).
• Prawidłowe wyniki trójglicerydów to: <100 mg/dl (<1,1 mmol/l) dla badania wykonanego na czczo, <125 mg/dl (<1,4 mmol/l) dla badania wykonanego nie na czczo.

Profil lipidowy – co oznacza wynik powyżej normy?

Wyniki badania profilu lipidowego powinien być interpretowany indywidualnie w oparciu o stan zdrowia, wiek i płeć pacjenta. Na co mogą wskazywać wyniki poniżej lub powyżej przyjętych norm?

Wysoki cholesterol to efekt niezdrowego stylu życia, może być również związany ze stosowaniem niektórych leków i chorobami, w tym cukrzycą czy chorobą nerek. Niski cholesterol bywa powiązany z m.in. niedożywieniem, niedoborem witaminy D, problemami hormonalnymi.

Trójglicerydy wysokie często występują u osób prowadzących siedzący tryb życia, stosujących nieprawidłową dietę, palaczy, osób z cukrzycą lub nadużywających alkoholu. Niski poziom trójglicerydów może z kolei wiązać się z problemami metabolicznymi, niedożywieniem.

Wysoki cholesterol LDL to przede wszystkim ryzyko rozwoju miażdżycy. Niski poziom LDL może wskazywać np. na nadczynność tarczycy.

Wysoki poziom cholesterolu HDL jest raczej oceniany jako korzystny. Problemem może być wynik powyżej 90 mg/dl, co wiąże się z ryzykiem… rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Niski cholesterol HDL to z kolei mniejsza ochrona przed miażdżycą i innymi chorobami sercowo-naczyniowymi.

Jak poprawić swój profil lipidowy?

Aby móc cieszyć się dobrymi wynikami cholesterolu, zwróć uwagę na swój styl życia. Postaw na zdrową dietę i unikaj żywności wysokoprzetworzonej, bogatej w cukry i nasycone kwasy tłuszczowe. Ruszaj się – lekarze zachęcają do 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo. Tak, tyle wystarczy, aby wpłynąć pozytywnie na swoje wyniki cholesterolu! Zrezygnuj z używek, dbaj o nawodnienie organizmu. Pamiętaj również o badaniach kontrolnych, aby móc w porę wychwycić ewentualne problemy zdrowotne i podjąć leczenie.

Sprawdź: przegląd stanu zdrowia w Premium Medical.

Bibliografia

1. Za wysoki „dobry” cholesterol nie taki dobry, zdrowie.pap.pl, data dost. 21.10.2025r.
2. lek. Kornel Gajewski, Co to jest lipidogram – badanie, normy, mp.pl, data dost. 21.10.2025r.
3. dr n. med. Dominika Wnęk, Cholesterol – funkcje, źródła, frakcje, stężenie, mp.pl, data dost. 21.10.2025r.
4. Profil lipidowy nie musi być wykonywany na czczo, termedia.pl, data dost. 21.10.2025r.
5. Profil lipidowy. Jak go poprawić dzięki aktywności fizycznej?, pulsmedycyny.pl, data dost. 21.10.2025r.