Obrzęk lub ból łydki? To może być zakrzepica kończyn dolnych – diagnoza i objawy

Czy zakrzepica żylna to choroba ludzi siedzących? Z pewnością w tym stwierdzeniu jest sporo prawdy. Jeśli dużo siedzisz, a po pracy relaksujesz się w pozycji leżącej, ten artykuł jest właśnie dla Ciebie. Masz w rodzinie przypadki zakrzepicy żylnej kończyn dolnych? Sprawdź, jak ustrzec się przed chorobą!

Zakrzepica żylna – Twoje żyły nie lubią bezczynności!

Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) to choroba, w przebiegu której w żyłach powstają skrzepliny. Utrudniają one przepływ krwi w żyłach, powodując dolegliwości bólowe i obrzęki. Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem jest odczepienie się skrzepliny od ściany żyły, co może skutkować zatorowością płucną i skończyć się nawet śmiercią pacjenta.

Zakrzepica żylna najczęściej obejmuje kończyny dolne. Warto jednak dodać, że sam spowolniony przepływ krwi nie jest wystarczającym powodem do rozwoju zakrzepicy żylnej kończyn dolnych. Aby móc o niej mówić, muszą zostać spełnione 2 z 3 poniższych czynników tzw. triady Virchowa:

• spowolniony przepływ krwi w wyniku ucisku/unieruchomienia kończyny,
• uszkodzenie ściany naczynia, na przykład wskutek urazu lub stanu zapalnego,
• zaburzenia czynników krzepnięcia krwi, na przykład w wyniku odwodnienia, stosowania niektórych leków, uwarunkowań genetycznych.

Zakrzepica żylna częściej dotyka kobiety. Kto jeszcze jest w grupie ryzyka?

Zakrzepica żylna – przyczyny rozwoju choroby

Czynniki ryzyka rozwoju zakrzepicy żylnej obejmują przede wszystkim siedzący tryb życia i długie unieruchomienie kończyn. Prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepicy żylnej kończyn dolnych jest większe u osób z żylakami, zaburzeniami krzepliwości, z epizodami zakrzepicy lub zatorowości płucnej w przeszłości. Nie bez znaczenia jest też:

• wiek (powyżej 60 lat),
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
• urazy kończyny,
• przebyte niedawno operacje,
• leczenie onkologiczne,
• ciąża i połóg,
• palenie tytoniu.

Czy zakrzepica żylna jest groźna?

Zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta jest oderwanie się skrzepliny od ściany żyły. Wraz z krwią zakrzep może przemieścić się do naczyń krwionośnych płuc, prowadząc do zatoru tętnicy płucnej (zatorowości płucnej). Objawia się on problemami z oddychaniem, dusznością oraz bólem w klatce piersiowej.

Chcesz umówić się na konsultację kardiologiczną? W naszej klinice przyjmuje polecany kardiolog w Warszawie!

W przypadku ostrej zakrzepicy żylnej powikłaniem może być także zespół pozakrzepowy. Wiąże się on z dolegliwościami bólowymi, przewlekłym obrzękiem kończyny oraz poszerzeniem naczyń żylnych.

Jakie są objawy zakrzepicy żylnej?

Zakrzepica żylna nie zawsze daje o sobie znać. Jeśli zmiany są małe, choroba może przebiegać bezobjawowo i samoistnie ustąpić. Dzieje się tak często w przypadku zakrzepicy żylnej dystalnej, obejmującej żyły podudzia.

Proksymalna zakrzepica żylna kończyn dolnych obejmuje z kolei żyłę główną dolną, udową, biodrową i podkolanową. I tutaj objawy zakrzepicy są już dość charakterystyczne – pacjenci skarżą się na dolegliwości bólowe, obrzęk kończyny. Warto dodać, że ta postać zakrzepicy żylnej wiąże się z ryzykiem zatoru płucnego.

Silny ból i duży obrzęk to objawy zakrzepicy większości naczyń żylnych, tzw. obrzęku bolesnego. Jest to ostra postać zakrzepicy, wymagająca pilnej wizyty u lekarza.

Zwykle zakrzepica żylna kończyn dolnych obejmuje tylko jedną kończynę.

Ból łydki i obrzęk – czy to zakrzepica?

Ból łydki i obrzęk kończyny to najczęściej zgłaszane objawy zakrzepicy. Nie są to jednak jedyne możliwe symptomy choroby. Co więcej, łatwo je przypisać innym jednostkom chorobowym (np. obrzękowi limfatycznemu, niewydolności żylnej) lub urazom kończyny w wyniku chociażby kontuzji sportowej.

Sprawdź: żylaki na nogach – przyczyny i objawy.

Inne możliwe objawy zakrzepicy to: 

• tkliwość kończyny przy dotyku, ucisku,
• podwyższona temperatura ciała/gorączka,
• ocieplenie skóry,
• zmiana koloru skóry w miejscu zakrzepu (jest zaczerwieniona lub zasiniona),
• napięcie i błyszczenie skóry,
• poszerzenie żył powierzchownych.

Aby mieć pewność, że u pacjenta występuje zakrzepica żylna, lekarz kieruje go na diagnostykę. USG Doppler przy podejrzeniu zakrzepicy to bardzo pomocne badanie – pozwala nie tylko sprawdzić przepływ krwi w żyłach, ale i wykonać ultrasonograficzny test uciskowy z pomocą głowicy aparatury. Kolejnym badaniem w diagnostyce zakrzepicy żył jest badanie laboratoryjne z krwi – oznaczenie stężenia D-dimeru. Jeśli jest podwyższone, może być powiązane z zakrzepicą żylną. Warto jednak dodać, że wyższy wynik jest występuje również u m.in. kobiet ciężarnych, po urazach lub w przebiegu miażdżycy. Pamiętaj, że zarówno badanie USG, jak i badania laboratoryjne wykonasz na miejscu w Premium Medical.

Jak leczyć zakrzepicę żylną?

Jeśli u pacjenta została zdiagnozowana zakrzepica żylna, leczenie obejmuje zmianę stylu życia (odpowiednia dieta i aktywność fizyczna), ograniczenie używek, farmakoterapię, kompresoterapię, a w razie konieczności – zabieg chirurgiczny usunięcia skrzepliny. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza i nie przerywać leczenia, gdy objawy zakrzepicy żylnej ustąpią.

Czego nie wolno robić przy zakrzepicy?

W pierwszej fazie leczenia zakrzepicy żylnej lekarz może zlecić pacjentowi krótki odpoczynek. W dalszym etapie powrotu do zdrowia aktywność fizyczna powinna towarzyszyć pacjentowi codziennie. Długie siedzenie, leżenie lub stanie nie sprzyja leczeniu zakrzepicy. Podobnie jak odwodnienie organizmu. Wiele osób – gdy tylko poczuje się lepiej – przerywa farmakoterapię. To błąd, który może skutkować nawrotem choroby. W trakcie leczenia nie zaleca się stosować używek, korzystać z sauny i gorących kąpieli.

Jak zapobiegać zakrzepicy żylnej?

Zakrzepica żylna może dotknąć każdego. Na jej rozwój spory wpływ ma styl życia. Aby uniknąć problemów z układem żylnym, warto zadbać o odpowiednią dawkę ruchu. Jeśli masz pracę siedzącą lub czeka Cię długa podróż, pamiętaj o krótkich przerwach na gimnastykę. Odpoczywaj z nogami w górze. Siedząc, staraj się nie zakładać nogi na nogę. Dbaj o nawodnienie organizmu, jednak zamiast po słodkie napoje, sięgaj po wodę, herbaty ziołowe lub owocowe, soki warzywne. Ogranicz żywność wysokoprzetworzoną i sól.

Masz tendencję do żylaków? Sięgnij po kosmetyki i produkty z heparyną i wyciągiem z kasztanowca w składzie. Zamień obcisłe ubrania na luźniejsze stylizacje. Niektórzy pacjenci w ramach profilaktyki stosują bieliznę uciskową – na co dzień lub na czas dłuższej podróży. Warto zapytać o to rozwiązanie swojego lekarza. Pamiętaj także o badaniach kontrolnych, dzięki którym sprawdzisz przepływ krwi w żyłach. Do jakiego specjalisty warto się udać? Oferta Premium Medical to m.in. doświadczony flebolog w Warszawie. Zapraszamy na wizytę!

Bibliografia

1. Maria Kałas i in., Zakrzepica żył głębokich — czy nadal jest wyzwaniem diagnostycznym? [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2019, tom 13, nr 4, 149–158.
2. Marzenna Galar i in., D-dimer w zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych [w:] Nowa Medycyna 1/2011, 7-10.
3. Marzena Frołow, Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, mp.pl, data dost. 20.10.2025r.