Rak szyjki macicy – objawy, czynniki ryzyka i profilaktyka

Mimo postępu medycyny i dostępu do badań przesiewowych, rak szyjki macicy wciąż jest za późno wykrywany. Nie musi tak być! Możesz ubiec chorobę. Poznaj objawy, czynniki ryzyka i profilaktykę raka szyjki macicy.

Od czego się robi rak szyjki macicy?

Głównym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy jest wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego). Na zakażenie HPV jest narażona każda osoba aktywna seksualnie. Co więcej, może do niego dojść nawet kilka razy w życiu. W większości przypadków zakażenie HPV nie daje objawów i mija samoistnie. Jednak gdy przyjmuje ono postać przewlekłą, może prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Wirus HPV ma wiele typów, w grupie tych najbardziej onkogennych są typy 16 i 18.

Inne możliwe przyczyny raka szyjki macicy to m.in.:

• wczesna inicjacja seksualna,
• duża liczba partnerów seksualnych,
• liczne ciąże i porody,
• stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych,
• palenie tytoniu,
• infekcje narządu rodnego (m.in. rzeżączka, chlamydioza).

Kogo dotyczy rak szyjki macicy? W jakim wieku rozwija się choroba?

Kto najczęściej choruje na raka szyjki macicy?

Nowotwór szyjki macicy jest najczęściej diagnozowany u kobiet powyżej 60 roku życia. Nie oznacza to jednak, że choroba nie może rozwinąć się u młodszych pacjentek. Na raka szyjki macicy chorują również 20 i 30-latki, a nawet nastolatki, chociaż ta ostatnia grupa pacjentek jest zdecydowanie mniejsza.

Jakie są objawy raka szyjki macicy?

Rak szyjki macicy to podstępna choroba. Rozwija się latami. Nie daje o sobie znać, przez co moment postawienia diagnozy jest ogromnym zaskoczeniem dla kobiety. Zazwyczaj objawy raka szyjki macicy pojawiają się dopiero wtedy, gdy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium. Niestety, znacząco zmniejsza to szanse na skuteczne leczenie pacjentki.

Jakie są pierwsze objawy raka szyjki macicy? U większości pacjentek nowotwór szyjki macicy ma dość typowe objawy – jest to krwawienie między miesiączkami, plamienie po stosunku seksualnym oraz upławy o nieprzyjemnym zapachu.

Gdy choroba postępuje i pojawiają się przerzuty, objawy raka szyjki macicy mają związek z ich lokalizacją. U pacjentek może wystąpić m.in. niedrożność jelit, niewydolność nerek, krwawienie z odbytu, ból brzucha, obrzęk kończyn dolnych.

Diagnostyka raka szyjki macicy to przede wszystkim cytologia i kolposkopia wraz z pobraniem wycinka tkanki do badania histopatologicznego. Lekarz może zadecydować o rozszerzeniu diagnostyki nowotworu i jego ewentualnych przerzutów o kolejne badania, w tym TK, RM, badania laboratoryjne czy RTG.

Jak wygląda rak szyjki macicy?

Rozwój zmian nowotworowych można podzielić na trzy grupy. Do pierwszej z nich zaliczane są zmiany dysplastyczne szyjki macicy (dysplazja, czyli zaburzenia rozwoju komórek nabłonka szyjki macicy). Zmiany te nie stanowią zagrożenie dla kobiety. Można je wyleczyć. Gdy choroba nie zostanie wykryta na tym etapie, komórki dysplastyczne z czasem przeobrażają się w komórki rakowe. U pacjentki rozwija się rak przedinwazyjny, czyli początkowe stadium choroby, dające duże szanse na wyleczenie. Jest to moment, w którym zmiany wciąż są zlokalizowane w obrębie nabłonka szyjki macicy. Gdy pojawią się głębiej, poza granicą nabłonka, u pacjentki jest diagnozowany rak inwazyjny, a rokowania pacjentki są gorsze.

Czy rak szyjki macicy jest wyleczalny?

Jeśli chodzi o nowotwór szyjki macicy, rokowania są uzależnione od stopnia zaawansowania choroby. Postawienie diagnozy na wczesnym etapie nowotworu daje ponad 90% szansy na wyleczenie. Niestety, u wielu kobiet diagnoza pojawia się zbyt późno. Stąd tak ważne jest budowanie świadomości zdrowotnej u społeczeństwa i promowanie profilaktyki.

Ile się żyje z rakiem szyjki macicy?

Jest to kwestia indywidualna, będąca wypadkową m.in. stopnia zaawansowania choroby, ogólnego stanu pacjentki czy zastosowanego leczenia. Jeśli rak szyjki macicy został wykryty we wczesnym stadium, odsetek 5-letnich przeżyć wynosi ponad 95%. U pacjentek z najbardziej zaawansowaną postacią choroby rokowania są znacznie gorsze, mowa o 5-letniej przeżywalności na poziomie mniejszym niż 10%.

W Polsce śmiertelność z powodu raka szyjki macicy wciąż jest wysoka. Powodem takiej sytuacji jest późna diagnostyka pacjentek. Sprawdź, jakie są najczęstsze nowotwory kobiet i mężczyzn i zadbaj o swoją profilaktykę zdrowotną już dzisiaj.

Leczenie raka szyjki macicy

Tak jak w przypadku każdej innej choroby, tak i nowotwór szyjki macicy leczenie powinien mieć dobrane indywidualnie do stanu zdrowia pacjentki. Plan postępowania jest opracowywany przez zespół lekarzy. W przypadku wczesnego etapu choroby przeprowadzany jest zabieg – operacja radykalna lub oszczędzająca, w zależności od postaci klinicznej choroby i ewentualnych planów rozrodczych kobiety.

Bardziej zaawansowany nowotwór szyjki macicy wymaga także radioterapii lub chemioterapii. Mogą być one stosowane samodzielnie lub w ramach terapii łączonej. U osób z nieoperacyjnym rakiem szyjki macicy, mających przerzuty i brak odpowiedzi na dotychczasowe leczenie, stosuje się opiekę paliatywną i terapię łagodzącą objawy choroby.

Na czym polega profilaktyka raka szyjki macicy?

Jak nie dopuścić do tego, aby rozwinął się u Ciebie rak szyjki macicy? Profilaktyka to jedyna możliwa odpowiedź na tego typu pytania. Dobra wiadomość jest taka, że mamy do dyspozycji cenne narzędzia, dzięki którym profilaktyka raka szyjki jest dostępna dla każdego. Niestety, wciąż wiele osób nie decyduje się z nich skorzystać.

Pierwotna profilaktyka raka szyjki macicy to szczepienie ochronne. W Polsce powszechny program szczepień przeciwko HPV obejmuje zarówno dziewczęta, jak i chłopców. Szczepionka jest podawana w 2-dawkowym schemacie dzieciom po ukończeniu przez nie 9. roku życiu. Warto dodać, że szczepionkę przeciwko HPV mogą przyjąć także osoby dorosłe, które już współżyły.

Wtórna profilaktyka raka szyjki macicy to badania przesiewowe. Jeszcze nie tak dawno w Polsce pierwszym wyborem była cytologia. Obecnie program profilaktyki raka szyjki macicy obejmuje cytologię na podłożu płynnym (LBC) oraz test HPV HR i jest skierowany do kobiet w wieku 25-64 lata. Badania profilaktyczne możesz jednak wykonać także prywatnie u ginekologa.

Rak szyjki macicy – profilaktyka w Premium Medical

Nowotwór szyjki macicy to nie wyrok. Dbając o profilaktykę zdrowotną, możesz wykryć chorobę w jej początkowym stadium i dać sobie szanse na pełne wyleczenie! Warunek jest jeden – zapisz się na badania kontrolne. W Premium Medical przyjmuje polecany ginekolog w Warszawie, który obejmie Cię kompleksową opieką medyczną i zaplanuje dla Ciebie pełny program badań profilaktycznych, w tym USG piersi. Wizytę umówisz online, telefonicznie lub osobiście. Do zobaczenia!

Bibliografia

1. Nie daj się rakowi szyjki macicy, pacjent.gov.pl, data dost.17.04.2025r.
2. Dwa nowoczesne badania – HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym decyzją ministry zdrowia Izabeli Leszczyny wchodzą do programu profilaktyki raka szyjki macicy, gov.pl, data dost.17.04.2025r.
3. Szczepienia przeciw HPV – nowe zasady od 1 września 2024 roku, gov.pl, data dost.17.04.2025r.
4. Nowotwór szyjki macicy, onkologia.org.pl, data dost.17.04.2025r.
5. Leczenie raka szyjki macicy. Rokowania w chorobie, zwrotnikraka.pl, data dost.17.04.2025r.
6. Rak szyjki macicy – objawy, przyczyny, diagnostyka, zwrotnikraka.pl, data dost.17.04.2025r.